Inzicht in gedrag cruciaal voor gezonde leefstijl
Veel mensen willen graag gezonder leven. Ze gaan daarom meer bewegen en beter eten. Toch gaat de fut er vaak snel weer uit. De bereidheid is klein om leefstijlgedrag structureel aan te passen. Inzicht in gedrag is echter cruciaal voor een gezonde leefstijl. Stimulering door de omgeving is daarbij zeer welkom.
Het belang van gezond leven wordt breed gedeeld. Meer dan de helft van de Nederlanders sport elke week. Bijna de helft is op dieet of overweegt een dieet te gaan volgen. Ook op het werk worden gezonde voeding en beweging steeds vaker gestimuleerd. Het besef leeft dat een gezonde leefstijl ziektes als diabetes en gewrichtsproblemen kan voorkomen. Minder lappenmand, minder verzuim, minder dokterskosten.
Veel mensen falen echter om gezond gedrag vol te houden. Ruim de helft van de mensen die begint met een dieet, heeft al eens eerder gelijnd. Degenen die starten met sporten, stoppen daar ook vaak weer mee. Meer dan een half miljoen mensen zegt jaarlijks het abonnement bij een sportschool op. Driehonderdduizend daarvan doen dat al binnen een paar maanden. Zeventig procent van de Nederlanders geeft aan het moeilijk te vinden om blijvend gezond te leven.
De realiteit is dat gezond gedrag vaak meer vraagt dan veel mensen beseffen. Men hoopt dat snelle interventies, een quick fix, zullen leiden tot een lager lichaamsgewicht en een betere conditie. Deze resultaten vragen echter geduld. Ongezonde verleidingen blijven daarentegen onverkort krachtig, zoals trek in snacks en comfortfood en weerstand om in beweging te komen. In recent onderzoek van Zorg van de Zaak naar leefstijlgedrag geeft zestig procent van de respondenten aan er tegenop te zien om nog gezonder te gaan leven.
Een gezonde leefstijl vraagt om een structurele verandering van gedrag, in plaats van een checklist met verplichtingen en verboden. Dit gedrag komt voort uit een bewuste keuze voor gezondheid. Daarbij hoort dat mensen inzicht krijgen in hun eigen motieven en het gedrag dat daaruit voortkomt. Zoals het inzicht dat ons lijf en ons brein geprogrammeerd zijn om ieder ongemak te bestrijden of te voorkomen. Toegeven aan ongezonde verleidingen geeft een prettig gevoel. Het verlangen daarnaar is vaak sterker dan de discipline die nodig is voor een gezonde leefstijl.
Dit inzicht helpt om weerstand te bieden aan ongezonde impulsen en daar gezond gedrag tegenover te stellen. Geregeld bewegen, meerdere keren per dag bijvoorbeeld, stimuleert de bloedsomloop. Door regelmatig kleine, gezonde porties te eten, vermindert de trek in ongezonde snacks. Het lichaam gaat wennen aan dit gezonde gedragspatroon, waardoor ongezonde verlangens verzwakken.
Deze gedragsverandering maakt meer kans op succes in een constructieve omgeving, zowel thuis als op het werk. Bijvoorbeeld door de beschikbaarheid van ongezond voedsel te verminderen en door bewegen aan te moedigen. Hoe gezonder de omgeving, hoe prettiger een gezonde leefstijl wordt. Daar heeft iedereen voordeel van.