Elke dag vertrouwen honderdduizenden mensen op een goed werkend spoor. Dat is de verantwoordelijkheid van de bevlogen medewerkers van ProRail. Hun inzet zorgt ervoor dat reizen en transport op het spoor veilig en soepel verlopen — en dat kan alleen als zijzelf ook goed in hun vel zitten. ProRail kijkt dan ook verder dan werk alleen: wat hebben medewerkers nodig om gezond, gemotiveerd en productief te blijven? De organisatie kiest daarom voor een totaalpakket waarin verzuimbegeleiding, medische keuringen en preventie in elkaar grijpen. Samen met Zorg van de Zaak bouwen ze zo aan een positieve werkomgeving met fitte medewerkers die plezier hebben in hun werk en mentaal sterk blijven.

Eén visie, meerdere perspectieven

Duurzame inzetbaarheid vraagt om een aanpak die zich richt op gezond blijven, tijdig signaleren en een positieve en inclusieve werkomgeving. ProRail kiest daarom bewust voor een integrale aanpak. Esther van Lunteren, Adviseur Gezondheidsmanagement legt uit: “We verbinden medische keuringen, preventieve programma’s en verzuimbegeleiding aan elkaar. Niet als losse trajecten, maar als één geheel. Zo kunnen we snel schakelen en écht maatwerk bieden.”

Die visie komt ook tot uiting in de samenwerking met Zorg van de Zaak, dat een breed netwerk van specialisten en diensten beschikbaar maakt. “Het helpt enorm dat bedrijfsartsen, keuringsartsen, en arbeids- en organisatiedeskundigen elkaar kennen, en dat zij ook onze organisatie goed begrijpen,” vult Aleid Viets, Human Resources Caseregisseur Inzetbaarheid, aan.

Samen aan tafel: van cijfers naar actie

Vier keer per jaar komen ProRail en de professionals van Zorg van de Zaak samen in een klant-teamoverleg. Daarin worden trends en verzuimcijfers besproken, signalen gedeeld en verbeteracties afgestemd. “Het gaat niet alleen om rapportages, maar om duiding en vertaling naar de praktijk,” zegt Viets. “Wat valt op? Hoe kunnen we het anders doen? En welke interventie zetten we dan in?” Vanuit deze gedachte is het ‘@-risk’-dashboard ontwikkeld: een hulpmiddel dat laat zien welke medewerkers – ook al zijn ze nu inzetbaar – een verhoogd risico hebben om opnieuw uit te vallen. “Onderzoek laat zien dat langdurig en frequent verzuim beide sterke voorspellers zijn van toekomstige uitval. Door eerder in beeld te hebben wie mogelijk risico loopt op uitval, kunnen we samen op tijd het gesprek voeren en kijken wat iemand nodig heeft om goed te blijven functioneren. Het gaat dus om zorg en ondersteuning”, aldus Van Lunteren.

Preventie begint bij vertrouwen

Een sterk onderdeel in de integrale benadering is de aandacht voor preventie. Fysiek, mentaal én sociaal-emotioneel. ProRail ondersteunt medewerkers op veel manieren: met mentale fit-checks, preventieve spreekuren, (loopbaan)coaching en initiatieven rond thema’s als werk-privébalans, rouw en mantelzorg. Maandelijks monitort ProRail de medewerkersbetrokkenheid om te weten wat medewerkers energie geeft en wat meer aandacht verdient volgens hen. Medewerkersbetrokkenheid draagt bij aan werkplezier, vitaliteit van medewerkers en aan de prestaties van ProRail. De resultaten van deze meting zijn een hulpmiddel voor gesprekken tussen medewerker en leidinggevende en binnen het team.

Ook is er het PMO: een Preventief Medisch Onderzoek dat helpt om gezondheidsrisico’s in kaart te brengen van alle factoren die van invloed kunnen zijn op je gezondheid, zelfs als je nog geen klachten hebt. Wanneer deze factoren bekend zijn, kan een medewerker zelf preventief actie ondernemen om mogelijke (werkgerelateerde) gezondheidsklachten zo veel mogelijk te voorkomen of beperken. Daarnaast gebruikt ProRail de geanonimiseerde groepsresultaten om gerichter maatregelen te nemen die de arbeidsomstandigheden en vitaliteit binnen de organisatie verbeteren. Zorg van de Zaak speelt hierin een belangrijke rol. “De korte lijnen met de bedrijfsartsen, keuringsarts en arbeid en organisatiedeskundige die meedenken – het is een samenwerking die werkt, juist omdat iedereen elkaar kent,” zegt Van Lunteren.

Leidinggevenden in positie

Binnen de integrale aanpak nemen leidinggevenden een centrale rol in. Zij voeren het gesprek, signaleren en begeleiden. De Caseregisseur Inzetbaarheid van ProRail is de verzuimexpert die de leidinggevende hierbij ondersteunt. De leidinggevende blijft verantwoordelijk voor de verzuimbegeleiding. ProRail ondersteunt hen met trainingen en gespreksmodellen. Onderwerpen als omgaan met psychische klachten, breinvriendelijk werken en scenario’s voor re-integratie maken hier deel van uit, in samenwerking met de experts van Skils (de door ProRail geselecteerde provider op psychische zorg, tevens onderdeel van het netwerk van Zorg van de Zaak).

“We trainen nieuwe leidinggevenden en blijven de ervaren collega’s ondersteunen in hun groei,” zegt Viets. “We sluiten als Caseregisseur Inzetbaarheid aan bij management overleggen en stimuleren een open cultuur. Ook dat is integraal werken.”

Cultuur en continuïteit

Wat de aanpak van ProRail onderscheidt, is dat de aandacht voor inzetbaarheid verankerd is in de cultuur. Medewerkers worden geïnformeerd, gestimuleerd en ondersteund – via themamaanden, Summer School, informatiepagina’s, diverse medewerkersnetwerken en webinars. Niet met losse campagnes, maar als terugkerende onderdelen van het werk.

“Vitaliteit is geen bijzaak, het is onderdeel van goed werkgeverschap,” stelt Van Lunteren. “Het moet normaal zijn om met je leidinggevende over werkdruk, herstel, mantelzorg of mentale fitheid te praten. En dat begint bij zichtbaarheid, herkenning én herhaling.”

De kracht van langdurige samenwerking

De samenwerking met Zorg van de Zaak maakt het mogelijk om deze integrale aanpak door te zetten én steeds verder te verfijnen. “Ze kennen onze organisatie, onze cultuur, onze uitdagingen. En ze denken actief mee in hoe het beter kan,” zegt Viets.

ProRail bouwt zo aan een toekomst waarin vitaliteit, inzetbaarheid en werkplezier met elkaar verbonden zijn. Niet als losse puzzelstukjes, maar als één geheel. Om ook de medewerkers op het juiste spoor te houden.

Over ProRail

ProRail is spoorwegbeheerder en verantwoordelijk voor het onderhoud, de vernieuwing, de uitbreiding en de veiligheid van het Nederlandse spoorwegnet dat ruim 7.000 kilometer spoor omvat. Samen met vervoerders zet ProRail zich dag en nacht in om reizigers en goederen veilig en op tijd op hun bestemming te laten komen. De organisatie richt zich in hun strategie op het vergroten van capaciteit, verbeteren van veiligheid, verduurzaming en innovatie.

Over Zorg van de Zaak

Zorg van de Zaak is een arbodienst die verder kijkt dan verzuim. Wij richten ons op verzuim, preventie én versterken op het niveau van de medewerker, de leidinggevende en de organisatie. Onze overtuiging is dat mensen gelukkiger, gezonder en vitaler als ze actief meedoen in de maatschappij en er een bijdrage aan leveren. Lees meer over onze visie.

Fotografie door Stefan Verkerk | ProRail ©2025