Uitdagingen binnen het openbaar bestuur
Zorg van de Zaak werkt al jaren intensief samen met gemeenten, provincies, waterschappen en ministeries. Op detailniveau verschillen deze organisaties van elkaar, maar we zien ook gelijkenissen in de uitdagingen waarmee ze te maken hebben.
De samenleving verandert snel. Maatschappelijke vraagstukken worden complexer, het politieke speelveld is continu in beweging en de krapte op de arbeidsmarkt neemt toe. Dit alles vraagt veel van medewerkers. Zij kunnen alleen goed functioneren als ze zich gezien en gesteund voelen, als ze prettig kunnen werken en ze duurzaam inzetbaar blijven. Maar duurzaam personeelsbeleid staat bij veel overheidsorganisaties juist onder druk.
Knelpunten in de praktijk
Medewerkers, leidinggevenden en HR-professionals geven aan dat zij in de praktijk tegen de volgende knelpunten aanlopen:
Veranderende prioriteiten
In veel overheidsorganisaties wordt beleid afgestemd op de begrotingscyclus. Dat leidt regelmatig tot kortetermijndenken en steeds veranderende prioriteiten. Structureel verzuimbeleid en een toekomstgerichte aanpak voor duurzame inzetbaarheid schieten er dan ook vaak bij in. Ook politieke sturing speelt een rol: wat vandaag belangrijk is, kan morgen achterhaald zijn. Daardoor is er te weinig aandacht voor reflectie en een toekomstvisie.
Weinig autonomie
Vergaderen gebeurt veel binnen overheidsorganisaties, en besluitvorming verloopt laat soms lang op zich wachten. Met als gevolg dat medewerkers weinig autonomie ervaren, terwijl autonomie hun werk juist betekenisvol maakt. Bovendien dragen al die overleggen bij aan een hoge werkdruk: veel medewerkers hebben het gevoel dat ze hun ‘echte werk’ tussendoor moeten zien te doen.
Morele stress
Ambtenaren zijn vaak sterk betrokken bij hun werk. Juist daarom kan het wringen als regels of systemen hen beperken in wat ze willen bereiken. Of wanneer de werkdruk zo hoog is dat ze niet toekomen aan de dingen die ze echt belangrijk vinden. De toenemende polarisatie in de samenleving — die vooral merkbaar is in de frontlinies, denk aan BOA’s en baliepersoneel — versterkt dit gevoel. Het leidt bij veel medewerkers tot morele stress.
Vastlopers
Een actieve aanspreekcultuur ontbreekt soms bij overheidsorganisaties. Juist omdat iedereen het zo goed voorheeft met elkaar en niemand een ander voor het hoofd wil stoten. Het gevolg: veranderingen komen lastig van de grond en de bedrijfscultuur wordt stroperig. Ervaren medewerkers die minder goed functioneren, schuiven van functie naar functie, terwijl jong talent moeilijk kan doorgroeien. Daardoor haken jonge collega’s af, en lopen ervaren medewerkers vast. Dit belemmert beweging in de organisatie. Terwijl een gezonde mix van ervaring, vernieuwing en mobiliteit de organisatie juist verder helpt.
Gebrek aan samenwerking
Afdelingen werken hard, maar niet altijd samen. Door het gebrek aan samenwerking tussen teams ontstaat versnippering: in beleid, uitvoering en eigenaarschap. Dat maakt het lastiger om duurzame inzetbaarheid stevig te verankeren. Re-integratie verloopt stroef, medewerkers blijven vastzitten in hun functie en initiatieven rond welzijn en ontwikkeling blijven hangen in losse trajecten. Terwijl samenhang en verbinding juist de sleutel vormen tot vooruitgang.
